به گزارش خبرنگار مهر، سیدامیر پورهادی، کارشناس مرکز مطالعات راهبردی غذا و کشاورزی دانشگاه تهران با ارسال یادداشتی به خبرگزاری مهر اعلام کرد:
در جلسه دوم بهمن‌ماه سال گذشته، هیات دولت با یک امضای ساده، یکی از مهمترین موانع مقابله با واردات بی‌منطق محصولات غذایی و کشاورزی را برداشت. این مانع همان سد تعرفه‌ای برای ۸ قلم محصول اساسی و راهبردی بود که با کاهش آن، عملاً این محصولات وارداتی را با هزینه تمام‌شده پایین‌تر روانه بازارهای داخلی خواهد کرد. با این تصمیم، تولیدات داخلی در رقابتی غیرمنصفانه با تولیدات خارجی قرار گرفت. اخذ چنین تصمیماتی در جهت حذف محدودیت‌های وارداتی، موجب از بین رفتن فرصت‌های تولید محصولات کشاورزی داخلی خواهد شد.
با این حال می‌توان می‌گفت کشورهای پیشرو در صنعت کشاورزی مانند ایالات‌متحده آمریکا، اگرچه به پیمان‌های تجارت آزاد و کاهش تعرفه ارزشی تن داده‌اند، اما همچنان از سایر ابزارهای حمایتی بهره می‌برند. برای نمونه می‌توان به پرداخت‌های مستقیم به کشاورزان در قبال رعایت الگوی کشت و سایر مسائل زیست‌محیطی، یارانه‌های صادراتی، یارانه‌های پنهان توسعه و ثبات بازارهای خارجی اشاره کرد. در این یادداشت به یکی دیگر از این مصادیق حمایت گرایی آمریکا و جلوگیری از واردات محصولات شیلاتی اشاره خواهد شد.
*طرفداری از بازار آزاد، از قول تا عمل
برخلاف نظر طرفداران بازار آزاد، عملکرد آمریکا نشان می‌دهد که این کشور برای رشد بخش کشاورزی خود، به ترفندهای مختلف حمایت گرایی دست زده است. یکی از نمونه‌های جنجالی این‌گونه ترفندهای آمریکا، پس از توافقنامه‌های تعرفه و تجارت آزاد (General Agreement on Tariffs and Trade)، میان آمریکا و مکزیک روی داد. بر اساس این پیمان‌ها قرار بود آمریکا و مکزیک، برای محصولاتی که طرف مقابل در آن مزیت دارد، تعرفه‌های وارداتی را کاهش دهند. مکزیک از این فرصت بهره برد و با سرمایه‌گذاری روی فناوری و صنعت صید ماهی تن زرد (Yellow fin Tuna)، صادرات خود را به آمریکا افزایش داد. بعد از مدتی، در سال ۱۹۸۴ آمریکا بدون اینکه تعرفه واردات این ماهی را کاهش دهد، قانون مصوب کنگره تحت عنوان «طرح محافظت از پستانداران دریایی ۱۹۷۲» را اصلاح نمود و واردات ماهی تن زرد را ممنوع کرد.
*استانداردهای محیط زیستی، ابزاری در راستای منافع آمریکا
طبق این قانون، ماهیان تنی که با استفاده از روش تورهای بزرگ دیواری (purse-seine net) صید می‌شوند، اجازه وارد شدن به خاک ایالات‌متحده آمریکا را ندارد. ماجرا از این قرار بود که این تورها، با احاطه کردن منطقه وسیعی در اطراف گله ماهیان، ناخواسته دلفین‌هایی که مشغول گشت زنی در اطراف آن‌ها هستند را نیز صید می‌کند؛ بنابراین این کشورها برای واردات به آمریکا می‌بایست کتباً از اداره ملی جو و اقیانوس متعلق به دولت آمریکا، مجوز تهیه نمایند که این ماهیان مطابق با استانداردهای این کشور صیدشده‌اند.
با توجه به اینکه عمده واردات ماهی تن آمریکا از کشورهای مکزیک، ونزوئلا، پاناما و اکوادور تأمین می‌شد، با این قانون واردات آمریکا روند کاهشی به خود گرفت و پس از این محدودیت‌ها، متقاضیان واردات ماهی تن به آمریکا باید برچسب ایمنی دلفین نصب می‌کردند که این موجب اعتراض مکزیک شد.
برچسب ایمنی دلفین‌ها که روی تن ماهی نصب می‌شود
*اعتراض همسایگان آمریکا
مکزیکی‌ها این محدودیت‌ها را خلاف مقررات تصریح‌شده دربندهای ۳، ۱۱ و ۱۳ توافقنامه تجارت و تعرفه (GATT) می‌دانستند. در بندهای مذکور اشاره‌شده است که کشورهای عضو این پیمان تجاری مجاز به انجام اقداماتی نیستند که منجر به «تمایز میان محصولات تولیدی و وارداتی» شود؛ و یا دربندهای دیگر این پیمان اشاره‌شده است که تمامی محدودیت‌های تجاری باید به شکل مالی و از «جنس تعرفه، عوارض و مالیات» وضع شود.
روند کاهش واردات ماهی تن زرد به آمریکا
اما این محدودیت‌های تجاری آمریکا با بهانه‌های محیط زیستی برای محصولات غذایی منحصر به ماهی تن زرد نیست. آمریکا با همین بهانه، در سال ۱۹۹۷ واردات میگو از کشورهای هند، پاکستان و تایلند را ممنوع اعلام کرد که این اقدام، منجر به اعتراض این کشورها در سازمان تجارت جهانی شد. بر اساس قوانین عمومی آمریکا واردات میگوهای صیدشده توسط فناوری‌های خطرساز برای حیات لاک‌پشت‌های دریایی، اجازه ورود به آمریکا را نخواهند داشت.
این تجربیات نشان می‌دهد آمریکا با بهره‌گیری از ظرفیت‌های مختلف قانون‌گذاری تلاش می‌کند تا به هر ترتیب از تولیدات داخلی خود حمایت نماید. حال این سؤال مطرح می‌شود که آیا دولتمردان اطلاعی از این ابزارهای حمایت از تولید داخلی و اساساً توجه ویژه کشورهای توسعه‌یافته به تولیدات داخلی ندارند یا اینکه با اتخاذ سیاست‌های تثبیت قیمت، به دنبال تأمین رضایت کوتاه مدت مردم تا شب انتخابات هستند؟
*تصاویری از ماهی تن زرد؛
نظر شما